e-İrsaliye Nedir?
Bu yazımızda, elektronik belgeler arasında en çok soru işaretine sahip olan e-irsaliye belgesini ele aldık. e-İrsaliye hakkında bilmeniz gereken en güncel bilgileri yazımızda bulabilirsiniz. Keyifli okumalar dileriz..
Elektronik belgelerin hayatımızda giderek yaygınlaşmaya başlaması ile birlikte iş hayatındaki tüm aksiyonlar daha hızlı ve güvenilir bir şekilde gerçekleşmektedir. e-Fatura ile başlayan dijital dönüşüm sürecinde artık e-irsaliye de hayatımıza girdi ve tüm işlerin hız kazanmasını başarılı bir şekilde sağladı. e-İrsaliye, kâğıt ortamında düzenlenen “sevk irsaliyesi” belgesinin, elektronik ortamda düzenlenmesi, iletilmesi ve muhafaza edilmesidir. e-İrsaliye, kâğıt ortamında düzenlenen sevk irsaliyesi ile aynı hukuki ve yasal özelliklere sahip olan bir belgedir.
e-İrsaliye uygulamasına geçiş yaptıktan sonra, 433 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğ’in 15. Maddesinde belirtildiği gibi, e-faturanın kâğıt çıktısının irsaliye yerine geçen belge olarak kullanılması kabul edilmektedir. e-İrsaliyeye sistem üzerinden yanıt vermek mümkün olduğu için malların kabulü ya da reddedilmesi gibi işlemler çok daha hızlı gerçekleşebilmektedir. e-İrsaliye, gönderilecek olan malların fiili sevkiyatına başlanmadan önce düzenlenmesi ve GİB üzerinden alıcıya iletilmesi gerekmektedir. gönderim sırasında düzenlenen e-irsaliye belgesinin kâğıt çıktısının araçta bulundurulması zorunludur.
e-İrsaliye de, diğer tüm elektronik belgeler gibi işletmelerin iş yükünü ve kâğıt fatura masrafını minimuma düşürmektedir. Üstelik bu gibi belgelerin hazırlanması ve müşteriye iletilmesi de, kâğıt faturalara nazaran çok daha hızlıdır. Yine elektronik ortamda hazırlanan e-irsaliyenin kaybolması gibi tüm fiziki problemler de ortadan kalkmaktadır.
e-İrsaliyenin Üzerinde Neler Bulunmalıdır?
e-İrsaliye veri formatı ve standardı da, diğer tüm elektronik belgelerde olduğu gibi Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından belirlenmiştir. GİB tarafından belirtilen e-İrsaliye üzerinde bulundurulması zorunlu tutulan bilgiler ise şu şekildedir;
- Bu belgeyi düzenleyen şirketin ticaret unvanı, adresi, vergi numarası ve vergi dairesi, hesap bilgileri
- e-İrsaliyenin düzenlenme tarihi ve e-irsaliye belge numarası
- e-İrsaliyenin teslim edileceği alıcının adı-soyadı, varsa ticaret unvanı, adresi, vergi numarası ya da T.C. kimlik numarası
- Taşınacak olan malın türü ve miktarı
- Fiili sevk tarihi, saati ve dakikası
Kâğıt fatura ile aynı yasal yükümlülüğe sahip olmasına karşın aralarındaki tek fark belgeler üzerindeki bilgilerdir. e-İrsaliye üzerinde, kâğıt faturadan farklı olarak malın taşındığı araca ait plaka bilgisi ve malı taşıyan şoförün kimlik bilgileri de yer almaktadır.
e-İrsaliye Kimler için zorunludur?
19.10.2019 tarihi ile 30923 Sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan Elektronik Defter Tebliği ve Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğ kapsamında, e-irsaliyenin kimler için zorunlu olduğu açıkça belirtilmiştir. e-irsaliye mükellefleri ise şu şekilde belirtilmiştir;
- EPDK lisansına sahip olan şirketler (bayiler dâhil)-ÖTV I
- Maden işletme ruhsatı sahipleri ve bu kişilerle sözleşme yaparak maden üretenler
- Şeker imalatçıları
- Demir çelik üreticileri / GTİP72 / GTİP73
- Gübre takip sistemine kayıt olan kullanıcılar
- 25 milyon TL ve üzerinde kazanç sağlayan tüm e-fatura mükellefleri
- Komisyoncu ya da tüccar olarak meyve sebze ticareti yapanlar
- Motorlu taşıtlar imal ya da ithal edenler ve bayiler – ÖTV III
Yukarıda bahsi geçen mükellef gruplarının en geç 1 Temmuz 2020 tarihine kadar e-irsaliye uygulamasına geçiş yapmaları zorunlu tutulmuştur. GİB tarafından belirlenen özel gruplar için belirlenen bir tarih ise henüz bulunmamaktadır.
Dijital dönüşümün bir devlet politikası hâline gelmesi ve bu tarz dönüşümün zorunlu kılınması ile birlikte elektronik belgelere geçiş işleminde de farklı alternatifler söz konusu olmaya başlamıştır. e-İrsaliye uygulamasına geçiş yapmak isteyen mükellefler; GİB portalı aracılığı, şirketlerde bulunan kendi bilgi işlem sistemlerinin entegrasyonları ya da özel entegrasyon alternatiflerinden birini kullanabilir.
