İşletmelerin Bir Yıl Boyunca Sorumlu Olduğu Vergi Türleri
Eğer bir işletmeye sahipseniz ya da yeni bir işletme açmayı planlıyorsanız, sorumlu olduğunuz birtakım konular vardır. “Vergi” konusu ise hiç şüphesiz ki bir işletmenin en büyük sorumluluklarından biridir. Biz de bu yazımızda, işletmelerin bir yıl boyunca sorumlu olduğu vergi türleri ve beyannameleri kaleme aldık. Keyifli okumalar dileriz..
Damga Vergisi
Kişiler ile kurumlar arasında, kişilerin kendi arasında ya da kurumların kendi arasında yaptığı her türlü sözleşmenin sonucunda ortaya çıkan ve devlet tarafından kesilen vergiye Damga Vergisi adı verilir. Yapılan anlaşma ya da sözleşmenin geçerliliğini resmileştiren bir vergi türü olan Damga Vergisi, yeni bir iş yeri kuran ya da zaten bir işletme sahibi olan herkesin mükellef olduğu vergidir. Çünkü kira sözleşmesi gibi tüm sözleşmelerde de Damga Vergisi söz konusudur. İki kişi arasında yapılan sözleşmelerde, her iki taraf da vergi sorumlusu iken, kurum ve kişi arasında yapılan sözleşmelerde bu verginin ödenmesinde sorumlu olan taraf kişilerdir. Damga Vergisi Beyannamesi, beyannamenin yapılacağı ayı takip eden bir sonraki ayın 23. Günü mesai bitimine kadar verilmekte olup yine aynı ayın 26sına kadar da ödenmektedir.
Muhtasar Beyanname
Firmanızın, işletme ya da şahıs olmasına bakılmaksızın vergi kesintisi yapmak ile yükümlü olduğu birtakım durumlar vardır. Örneğin; muhasebe ya da hukuksal konularda aldığınız serbest meslek hizmetlerinin ödemesini yaparken, ödenen hizmet bedeli üzerinden %20lik bir gelir vergisi kesintisi yapılır. Bir diğer örnek ise, firma çalışanlarının aldığı maaşlar üzerinden de %15 oranından başlayarak farklı oranlarda bir gelir vergisi kesintisi uygulanır. Vergi kesintisine tabi olan işlemler, Gelir Vergisi Kanunu 94. Maddesi içerisinde kapsamlı bir şekilde anlatılmıştır. İşte tüm bu kesintiler, Muhtasar Beyanname ile vergi dairesine beyan edilmelidir. Muhtasar Beyanname, beyannamenin yapıldığı ayı takip eden ayın 23’üne kadar verilmeli ve ödemesinin de beyannamenin verildiği ayın 26’sıne kadar yapılması gerekmektedir.
KDV Beyannamesi
Şirket ya da şahıs firması fark etmeksizin, her işletme aylık periyotlarla KDV Beyannamesi vermek ile yükümlüdür. Tüketim vergisi olarak da bilinen Katma Değer Vergisi, alış ve satışlar ayrı tutulacak şekilde belirtilir ve bu ayrıma göre hesaplanır. KDV Beyannamesi, ilgili ayın 24. Günü olmak üzere kayıtlı olunan vergi dairesine verilmelidir. Beyanname ödemesinin ise, beyannamenin verildiği ayın 26’sı mesai bitimine kadar yapılmalıdır.
Geçici Vergi Beyannamesi
Ticari kazanç sahipleri ( gerçek usulde vergiye tabi olanlar), serbest meslek sahipleri ve Kurumlar Vergisi mükellefleri Geçici Vergi Beyannamesi vermekle sorumludur. Peşin vergi olarak da bilinen bu vergi türü, bir çalışma yılı boyunca elde edilen kâr ve zararın beklemeye gerek duymadan bir kerede hesaplanmasıdır. Kısacası bu vergi türünde, üçer aylık periyotlarda elde edilen kazancın vergisinin peşin olarak vergi dairesine ödenir.
3 aylık dönemi takip eden 2. Ayın 14. Gününde mesai bitimine kadar beyannamenin verilmesi gerekir. Örneğin; Ocak-Şubat-Mart döneminin beyannamesi 14 Mayıs mesai bitimine kadar verilmelidir. Ödemesinin ise, yine aynı dönem göz önünde tutulduğunda 17 Mayıs mesai saatleri içerisinde yapılması gerekir.
Basit Usulde Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi
Yalnızca basit usule tabi olan mükellefler tarafından, bir yıllık kâr ve zararlarını gösterdikleri bir beyanname türüdür. Yine basit usul mükellefleri, yılda sadece bir kez gelir vergisi ödemekle yükümlüdür. Kâr zarar durumuna göre, çalışma yılını kâr ile tamamlayan mükelleflerin gelir vergileri, %15 ile %35 arasında değişkenlik gösterebilir. Basit Usul Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi, beyannamenin verileceği yılı takip eden bir sonraki yılın Şubat ayının 25. Günü mesai saatleri içerisinde verilmelidir. Örneğin; 2015 yılının gelir vergisi beyannamesinin 25 Şubat 2016 yılı mesai saatleri içerisinde verilmesi gerekmektedir. Ödenmesi gereken bu vergi, Şubat ve Haziran olmak üzere iki taksit hâlinde ödenebilir.
Yıllık Gelir Beyannamesi
Yıllık Gelir Beyannamesi dışında kalan tüm beyanname ve vergi türleri, hem şahıs hem de şirketler için beyan edilse de Yıllık Gelir Beyannamesi yalnızca gelir vergisi mükellefleri tarafından verilir. Gelir vergisi mükellefleri, beyan edecekleri yılı takip eden yılın Mart ayının 25. Gününe kadar beyannamelerini vermeleri gerekir. Beyanname verirken, bir yıl boyunca elde edilen kâr ve zararlar belirtilirken aynı zamanda ödenmiş olan geçici vergiler de sayılır. Beyanname üzerinden hesaplanacak olan vergi %15 ile %35 arasında artan oranlı dilim göz önünde tutularak hesaplanır. Ödenmesi gereken yıllık gelir vergisi, Mart ayı ile Temmuz aylarının sonuna kadar iki taksit hâlinde ödenebilir.
Yıllık Kurumlar Vergisi Beyannamesi
Kurumlar Vergisi mükelleflerinin, yıl boyunca elde ettikleri kâr ve zararlarını belirttikleri bir beyanname türüdür. Verilen beyannameye göre hesaplanan Kurumlar Vergisi oranı %22’dir. Nisan ayının 1’i ile 25’i arasında beyanname verilir. Vergi ödemesinin ise, yine Nisan ayının son günü mesai bitimine kadar yapılması gerekmektedir.
BA/BS Formları
KDV oranı hariç alım ve satımların 5.000 TL’yi geçmesi durumunda BA/BS formları düzenlenmelidir. BA/BS formları bir beyanname türü olmadığı gibi, formların bildirilmesinin ardından herhangi bir ödeme de yapılmaz. Her ay, ilgili ayın son gününe kadar BA/BS formlarının bildirilmesi gerekir. (BA/BS Formları hakkında detaylı bilgi edinebileceğiniz yazımızı okumak için BURAYA tıklayın. )
Yukarıda yer alan tüm beyanname ve vergi türleri, küçük ve orta ölçekli firmaları yakinen ilgilendirmektedir. Bu tür vergi konularında genellikle farklı şartlar ve gereklilikler söz konusu olduğundan dolayı bu konuda en detaylı bilgileri sürekli olarak takip etmeye özen göstermelisiniz. Vergi ve beyanname konusunda yapılan en ufak hatalar ya da gözden kaçan en ufak bir detay bile çok daha ciddi problemleri ve maddi külfetleri beraberinde getirebilir. Bu sebeple muhasebeciniz ile sürekli olarak iletişim hâlinde olmalı ve vergilerinizi düzenli olarak takip etmelisiniz.
